zus

Jak obliczyć wynagrodzenie chorobowe?

Kodeks pracy gwarantuje pracownikowi prawo do otrzymania wynagrodzenia za czas, w którym nie wykonuje pracy, a niezdolność do jej wykonywania została spowodowana np. chorobą.

 

Wysokość procentowa wynagrodzenia chorobowego

Wynagrodzenie chorobowe przysługuje:

  • w wysokości 80% wynagrodzenia, jeśli niezdolność do pracy spowodowana była chorobą bądź odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną
  • w wysokości 100% wynagrodzenia, jeżeli niezdolność do pracy spowodowana była:

wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy

– przypadła w okresie ciąży pracownicy

– spowodowana była koniecznością poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na   dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek, narządów.

 

Pracownik otrzymuje wynagrodzenie chorobowe finansowane ze środków pracodawcy przez 33 dni w ciagu roku za każdy dzień choroby. Okres 33 dni ustala się sumując poszczególne okresy niezdolności w trakcie roku kalendarzowego, nawet jeśli pomiędzy nimi występuje przerwa lub gdy pracownik w danym roku kalendarzowym był zatrudniony u więcej niż jednego pracodawcy. 

UWAGA   Do okresu 33 dni nie wlicza się okresów niezdolności do pracy przypadających w okresie 30-dniowego wyczekiwania na prawo do wynagrodzenia chorobowego.

 

Szczególna sytuacja pracowników po 50 roku życia

Wynagrodzenie za czas choroby tej grupy pracowników jest finansowane ze środków pracodawcy przez okres choroby lub odosbnienia w związku z chorbą zakaźną – trwający łącznie do 14 dnia w ciagu roku kalendarzowego. Po tym okresie pracownikowi przysługuje już zasiłek chorobowy, finansowany ze środków ZUS.

 

Podstawa wymiaru

Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowgo przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone przez okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiac, w którym powstała niezdolność do pracy. Przy czym, za wynagrodzenie należy tu rozumieć – zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe (łącznie 13,71%).

 

Od tej zasady istnieją jednak wyjątki, gdzie podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego ustala sie według odrębnych reguł. Zdarzają są bowiem sytuacje, w których pracownik jest np. zatrudniony krócej niż 12 miesięcy u danego pracodawcy lub też nie otrzymał pełnego wynagrodzenia za poszczególne miesiące czy przez część roku przebywał na urlopie bezpłatnym. Przepisy regulują również takie przypadki. I tak np. jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia.

UWAGA   W podstawie wynagrodzenia za czas choroby nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłącane za okres pobierania zasiłku. Takimi składnikami wynagrodzenia mogą być np.:

  • wartość szczepień ochronnych finansowanych przez pracodawcę
  • wartość nieodpłatnych badań pracowników
  • dodatkowe ubezpieczenie pracownika w podróży służbowej

 

Jak obliczyć wynagrodzenie chorobowe ?

Obliczenie kwoty wynagrodzenia chorobowego sprowadza się w praktyce do kilku kroków. W tym celu należy:

  • ustalić wynagrodzenia będące podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, wypłacane przez okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy lub za okres krótszy w sytuacji wspomnianej wyżej
  • pomniejszyć tak ustalone każde w miesięcznych wynagrodzeń o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne finansowane ze środków pracownika w każdym miesiącu (łącznie 13,71%)
  • obliczyć średnie wynagrodzenie za okres 12 miesiecy lub krótszy, czyli sumę miesięcznych wynagrodzeń zmniejszonych o wspomniane składki na ubezpieczenia społeczne podzielić przez odpowiednia liczbę miesięcy
  • obliczoną średnią pomnożyć przez 80% (zakładając,że pracownik uzyskał prawo do takiego wynagrodzenia)
  • obliczyć stawkę za 1 dzień zwolnienia, czyli wyliczone wcześniej 80% wynagrodzenia podzielić przez 30 dni (bez względu na faktyczą liczbę dni w miesiącu)
  • ustalić wynagrodzenie za czas choroby poprzez pomnożenie stawki za 1 dzień choroby przez liczbę dni niezdolności do pracy (łącznie z sobotami i niedzielami lub innymi dniami wolnymi od pracy)

 

Przykład obliczenia wynagrodzenia chorobowego

Jan B. zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę od kilku lat w tym samym zakładzie pracy. Od 23 do 25 kwietnia 2014 roku przebywał na zwolnieniu lekarskim. Jego wynagrodzenia za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc choroby przedstawiały sie następująco:

 

Miesiąc Wynagrodzenie brutto (zł) Składki na ubezp. społ. finansowane przez pracownika (13, 71%) (zł) Podstawa wynagrodzenia chorobowego (zł)
Kwiecień 1.600,00 219,36 1.380,64
Maj 1.600,00 219,36 1.380,64
Czerwiec 1.600,00 219,36 1.380,64
Lipiec 1.600,00 219,36 1.380,64
Sierpień 1.600,00 219,36 1.380,64
Wrzesień 1.600,00 219,36 1.380,64
Październik 1.600,00 219,36 1.380,64
Listopad 1.600,00 219,36 1.380,64
Grudzień 1.600,00 219,36 1.380,64
Styczeń 1.680,00 230,33 1.449,67
Luty 1.680,00 230,33 1.449,67
Marzec 1.680,00 230,33 1.449,67
RAZEM 16.774,77

Suma wynagrodzeń z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym Jan B. zachorował (po odjęciu składek na ubezpieczenia społeczne z jego wynagrodzenia brutto) wynosi 16.774,77 zł.

 

Ustalenie wysokości wynagrodzenia za czas choroby:

Wyszczególnienie Sposób obliczenia Kwota (zł)
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie 16.774,77 : 12 miesięcy 1.397,90
80% przecietnego miesiecznego wynagrodzenia 1.397,90 x 80% 1.118,32
Stawka za 1 dzień wynagrodzenia chorobowego 1.118,32 : 30 dni 37,28
Wynagrodzenie za czas choroby 37,28 x 3 dni 111,84

 

Wyliczenie wynagrodzenia za pozostałą (przepracowaną) część miesiąca:

Wyszczególnienie Sposób obliczenia Kwota (zł)
Wynagrodzenie zasadnicze za kwiecień   1.680,00
Stawka dzienna za kwiecień 1.680,00 : 30 dni 56,00
Wynagrodzenie przypadające na dni nieobecności w pracy 56,00 x 3 dni 168,00
Wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca 1.680,00 – 168,00 1.512,00

 

Wynagrodzenie Jana B. za miesiac kwiecień wynosi więc 1.623,84 zł. (wynagrodzenie za czas choroby oraz wynagrodzenie za pozostałą część miesiaca).

 

Obliczenia listy płac:

Wyszczególnienie Sposób obliczenia Kwota (zł)
Przychody pracownika podlegające opodatkowaniu 1.512,00 + 111,84 1.623,84
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne   1.512,00

Składki na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, chorobowe

1.512,00 x 13,71%

207,29

Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne 1.512,00 + 111,84 – 207,29

1.416,55

Pobrana składka na ubezpieczenie zdrowotne (9%) 1.416,55 x 9% 127,49
Odliczona składka na ubezpieczenie zdrowotne (7,75%) 1.416,55 x 7,75% 109,78
Podstawa opodatkowania (po zaokrągleniu) 1.623,84 – 111,25 – 207,29 1.305,00
Zaliczka na podatek dochodowy (brutto) 1.305,00 x 18% – 46,33 188,57
Zaliczka na podatek dochodowy do US (po zaokrągleniu) 188,57 – 109,78 79,00
Kwota do wypłaty dla pracownika 1.623,84 – 207,29 – 127,49 – 79,00 1.210,06

 

 

Mając już wszystkie potrzebne dane można przystąpić do wypełniania dokumentów do ZUS, w których należy wykazać wynagrodzenie chorobowe wraz z przerwą w opłacaniu składek. Za Jana B. płatnik składek zobowiązany jest złożyć komplet rozliczeniowy składający się z ZUS DRA, ZUS RCA oraz ZUS RSA. O tym jak wypełnić imienny raport ZUS RSA w nastepnym artykule.

 

Czytaj dalej: Rozpoczęcie pracy w trakcie miesiąca – sposób obliczania wynagrodzenia

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

Nota prawna
Administrator witryny informuje, że niniejszy artykuł służy wyłącznie celom informacyjnym i nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475 ze zm.)